اگر شما پس از جستجو و یا کنجکاوی شخصی در اینترنت به این صفحه و این مقاله رسیدید، پس لابد تا حدی با وردپرس، زبان برنامه نویسی PHP و مفاهیم طراحی وب آشنایی دارید و یا حداقل به آن علاقه مندید.
اگر در زمینه طراحی وب صفر کیلومتر هستید و هیچ نمی دانید و قصد شروع یادگیری دارید، بهتر است در اینترنت به جستجوی آموزش های مربوط به HTML و CSS بپردازید و پس از یادگیری این موارد به سراغ PHP بروید. سایت W3Schools.com یک منبع معتبر و راهنمای خوب برای شماست.
حال با توجه به این نکته که شما آشنایی لازم برای شروع کار را دارید، از بیان تعاریف، بررسی تاریخچه و ارائه دلایل و برهانهای متقاعد کننده برای علاقه مند سازی شما به وردپرس و برنامه نویسی به زبان PHP صرفه نظر می کنیم و به اصل موضوع می پردازیم.
ما در این مجموعه مقالات قصد داریم به آموزش برنامه نویسی (افزونه نویسی) برای سیستم مدیریت محتوای وردپرس بپردازیم. برای یادگیری افزونه نویسی در وردپرس، ابتدا باید با برنامه نویسی به زبان PHP (هر چند در سطح ابتدایی) آشنا باشید. بنابراین در چند جلسه ابتدایی، به بررسی قواعد کلی و پایه در برنامه نویسی PHP می پردازیم و سپس آموزش افزونه نویسی برای وردپرس را آغاز می کنیم.
برای شروع برنامه نویسی به زبان PHP شما به موارد زیر نیازمندید:
1) یک ویرایشگر متن (کد)
2) سرور PHP
شما می توانید با هر ویرایشگر متنی (حتی Notepad ویندوز) به زبان PHP کدنویسی کنید اما برای راحتی کار بهتر است از یک ویرایشگر حرفه ای استفاده نمایید. نرم افزار های زیادی در اینترنت وجود دارد که میتوانید به عنوان ویرایشگر کد، از آنها استفاده نمایید. بنده از نسخه قدیمی برنامه HTML PAD استفاده می نمایم که کمی کند است اما به شما پیشنهاد می کنم از برنامه Visual Studio Code استفاده نمایید.
برای تفسیر و پردازش کدهای PHP شما به یک سرور نیازمندید که می تواند یک هاست واقعی در اینترنت یا سروری محلی بر روی کامپیوتر شما باشد. تاکنون برنامه های زیادی به عنوان سرور محلی PHP ارائه شده اند که مشهورترین آنها XAMPP، WAMP، MAMP و EasyPHP می باشند. ما در این مجموعه آموزش ها از WAMP استفاده می کنیم. سرورهای محلی مانند هر برنامه دیگری به سادگی قابل نصب هستند. پس از نصب سرور محلی، آن را اجرا نمایید. آیکون برنامه در کنار تاریخ و ساعت ویندوز به نمایش در می آید. در صورتی که سرویس های سرور آماده به کار باشند، آیکون برنامه به رنگ سبز در می آید. با کلیک چپ بر روی آیکون برنامه، لیستی از بخش ها و امکانات برنامه به نمایش در می آید.
Localhost: برای اجرای فایلهای پروژه و مشاهده خروجی در مرورگر از این گزینه استفاده می شود.
PHPMyAdmin: برای مدیریت پایگاه داده ( ایجاد و حذف پایگاه داده، مدیریت جداول و …) پروژه ها استفاده می شود. (برای مدیریت پایگاه داده می توانید از Adminer نیز استفاده نمایید.)
WWW directory: پوشه ها و فایل های پروژه های مختلف باید در این پوشه قرار گیرد تا از طریق localhost قابل دسترسی باشد.
سایر گزینه ها مربوط به تنظیمات مدیریت سرور، مدیریت پایگاه های داده MySQL و سرویس های مرتبط با آنها می باشد که فعلا با آنها کاری نداریم.
برای شروع کار به پوشه www بروید و پوشه جدیدی در آن ایجاد نمایید. نام پوشه پروژه جدید را myproject می گذاریم.
حال به سراغ برنامه ویرایشگر کد می رویم. برنامه ویرایشگر را اجرا می کنیم و اولین کد PHP را در آن می نویسیم:
<?php echo "Hello, Welcome to my project"; ?>
تمامی کدهای PHP باید در داخل تگهای PHP قرار گیرند. یک تگ PHP با <?php آغاز شده و با ?> خاتمه می یابد. همچنین هر دستور در PHP نیز باید با علامت ; به پایان برسد. فرمان فوق عبارت Hello, Welcome to my project را در مرورگر نمایش می دهد. در زبان PHP از دستور echo و همچنین print برای نمایش مقادیر در خروجی استفاده می شود. این دو دستور تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و به یک منظور استفاده می شوند. اما سرعت دستور echo از print بیشتر است. همچنین رشته ها (متن ها- مجموعه از کاراکترها) در بین دو تک کوتیشن (‘) و یا دو دابل کوتیشن (“) قرار میگیرند و از سایر مقادیر متمایز می شوند. برای مشاهده خروجی مثال فوق، ابتدا باید فایلی را ایجاد و در پوشه پروژه ذخیره نماییم. از منوی بالایی ویرایشگر گزینه File و سپس Save As را انتخاب کرده، نام فایل را index و نوع آن را .php میگذاریم و فایل را در پوشه myproject ذخیره می کنیم. در صورتی که در یک پوشه فایلی با نام index.php وجود داشته باشد، پس از مراجعه به آن پوشه این فایل به طور خودکار اجرا می شود. حال بر روی آیکون سرور محلی کلیک چپ نمایید و localhost را انتخاب نمایید. صفحه localhost در مرورگر باز شده و لیستی از پوشه ها (پروژه های) موجود در پوشه www نمایش داده می شود. سپس myproject را انتخاب نمایید. (می توانید مسیر localhost/myproject/ را در نوار آدرس مرورگر وارد نمایید.) پس از مراجعه به این آدرس باید عبارت Hello, Welcome to my project را به عنوان خروجی در مرورگر مشاهده نمایید.
نوشتن کامنت
با توسعه برنامه و افزایش حجم و تعداد کدها، خوانایی و استفاده از آنها برای بخش های مختلف برنامه دشوار می گردد. از طرفی بسیاری از برنامه ها نیز تنها برای استفاده شخصی نوشته نمی شوند بلکه به صورت همگانی در اختیار سایر برنامه نویسان و توسعه دهندگان وب قرار می گیرند و باید به سادگی قابل درک باشند. بنابراین نوشتن توضیحات لازم برای کدهای برنامه امری ضروری است.
در زبان PHP، توضیحات (کامنت ها) به دو صورت نوشته می شوند:
1) کامنت های تک خطی که با // یا # شروع می شوند.
2) کامنت های چند خطی که با /* آغاز و با */ خاتمه می یابند. در فایل های PHP، نوشته هایی که به صورت کامنت قرار می گیرند، توسط مفسر PHP نادیده گرفته میشوند. بنابراین در صورتی که میخواهید کدی به اجرا در نیاید، می توانید با قرار دادن // (برای یک خط) و یا استفاده از /* و */ (برای چندین خط کد)، از اجرای آن دستورات جلوگیری کنید.
<?php /* This is multiple lines comment You can add comment to your code */ // echo "Hi, visitor"; echo "Hello, Welcome to my project"; // Show “Hello, Welcome to my project” as output ?>
در مثال فوق، به دلیل قرارگیری // پیش از دستور، نمایش Hi, visitor به اجرا در نمی آید.
حساسیت به حروف بزرگ و کوچک
در PHP، کلمات کلیدی (مانند If، else، echo و …)، نام کلاس ها و توابع به حروف بزرگ و کوچک حساس نیستند. (یعنی استفاده از این کلمات با حروف بزرگ و یا حروف کوچک تفاوتی ندارد و نتیجه یکسانی به دنبال دارد.)
مثال: خروجی سه دستور echo زیر با هم یکسان است.
<?php ECHO "Hello World!"; echo "Hello World!"; EcHo "Hello World!"; ?>
اما متغیرها نسبت به حروف کوچک و بزرگ حساس هستند.(در ادامه با متغیرها آشنا خواهید شد.)
در این جلسه، به بررسی برنامه ها و ابزارهای مورد نیاز برای شروع برنامه نویسی با PHP پرداختیم و اولین پروژه خود را ایجاد نمودیم. همچنین دستورات نمایش مقادیر به عنوان خروجی و نحوه نوشتن توضیحات برای کدهای PHP را شرح دادیم. در جلسات بعدی به معرفی دستورات و مفاهیم پایه PHP می پردازیم.